این مقاله مقدمه‌ای است بر طراحی تابلو و چگونگی عملکرد مسیریابی که در آندرباره‌ی طراحی و چاپ ساین برای ایجاد یک سیستم جهت‌یابی دقیق و روشن در محیط‌های بشرساخت چیزهایی خواهید آموخت.
هدایت از مکانی به مکانی دیگر یکی از فعالیت‌های اساسی انسانی و بخش جدایی ناپذیر زندگی روزمره بشر است.کجا هستید؟به کجا می روید؟مردم از اطلاعات و تجارب پیشین خود برای یافتن راه در محیط‌های نا آشنا استفاده می‌کنند.دریافت بشر از محیط‌های نا آشنا و اطلاعات در آن فضای خاص نشان دهنده‌ی تعادل و تمرکز است.چه می بینید؟چرا چنین دیدید؟با اطلاعات بدست آمده چه کردید؟
مقدمات مسیر یابی
از خصوصیات مسیریابی آگاه‌سازی مردم از محیط در مکان‌های نا آشنا می‌باشد. در اینجا نشان دادن اطلاعات در نقاط استراتژیک برای هدایت صحیح مردم حائز اهمیت است. ساختارهای پیچیده در محیط های ساخت بشر توسط حافظه‌ی انسان تفسیر و ذخیره می‌شوند. فواصل، مکان‌ها و زمان ممکن است نسبت به آنچه واقعا وجود دارند به شکل دیگری به خاطر آورده شوند.
یک سیستم مسیر یابی کارآمد مبتنی بر رفتار انسان بوده و ویژگی‌های زیر را دربر می گیرد:
افراد را مجبور به تفکر نمی‌کند:
سیستم ارتباط بصری جامع، واضح و پایداری را با پیام‌های دقیق ایجاد می‌کند.
تنها آنچه مورد نیاز است را نشان می‌دهد:
اطلاعاتی را نشان می‌دهد که تنها به فضا، مکان، و یا جهت‌یابی مرتبط است.
اطلاعات اضافی را حذف می‌کند:
برای ایجاد یک محیط بصری واضح پیش روی افراد، عناصر غیر ضروری را حذف می‌کند.
مسیریابی چگونه عمل می کند؟
افراد چگونه جهت‌یابی کرده یا محیط‌های ناآشنا را بخاطر می‌آورند؟
چرا افراد، مکانی را راحت‌تر از مکان دیگر تشخیص داده یا درک می کنند؟
همانطور که در تصاویر نشان داده شده، نقشه جغرافیایی در مقابل نقشه شناختی (ذهنی) همانند واقعیت در مقابل حافظه بشر است. هنگام خلق نقشه‌ی مسیریابی ویژگی‌های زیر بر روش تفسیر ما از محیط‌های ساخت بشر تاثیر می‌گذارند:
• نشانه های خاص (Landmarks)
برای ایجاد یک محیط واضح، نشانه گذاری فضاها و یا مکان‌های خاص الزامی است. این کار به تشخیص مکان‌ها کمک کرده و در بررسی فضاهای بزرگتر موثر است. با استفاده از نشانه‌های خاص و نشانه گذاری اجزاء یک فضا مشخص‌تر شده و در حافظه انسان بهتر درک خواهند شد. نشانه های خاص می توانند اشیاء هنری، ساختمان‌ها، علائم مسیریابی یا اجزاء برجسته‌ی یک چشم انداز باشند. ترکیب این عناصر خصوصیات یک فضا (ناشناس) را از دیدگاه شما شکل خواهد داد.
• جهت یابی (Orientation)
به منظور تعیین مسیر باید بدانید در کجای محیط قرار دارید و سایر مقاصد کجا هستند. ترجیحا بهتر است فاصله‌ی زمانی یک مکان را تا دیگری بدانید. اگر قادر باشید مکان خود را در محیط بیابید، درک مقصدها و جهت‌یابی از طریق نشانه‌های خاص آسانتر خواهد بود. در مسیریابی، استفاده از نقشه برای نشان دادن مکان شما معمول است. به کاربردن نقشه راه بسیار موثری برای فهمیدن و بررسی محیط می‌باشد. مطمئن شوید که نقشه را در جهت صحیح پیش روی خود نگه داشته اید، به این صورت به راحتی می توانید خود را به محیط پیرامون ربط دهید.
• ناوبری(Navigation)
ناوبری اشاره فیزیکی به یک فضا، محیط یا مقصد خاص. با استفاده از نشانه‌های هدایتی (ثابت) افراد در راه به سمت مقصد(های) خود هدایت خواهند شد.
طراحی مسیر یابی استراتژیک
هنگام ایجاد سیستم ساین برای یک منطقه، ساختمان یا سازه‌ی معماری، ایجاد یک طرح مسیریابی استراتژیک ضروری است. با این کار قادر خواهید بود سیستم مسیریابی واحدی ایجاد کنید که با محیط و انتظارات مراجعین برای جهت‌یابی و ناوبری سازگاری پیدا می‌کند. تحقیق گامی است مهم برای درک محیط و اینکه کدام محل‌ها و چه اطلاعاتی برای به حداکثر رسانی خوانایی و فایده سیستم مسیریابی مورد نیاز است.
مقدمات طراحی علائم
در ابتدا چهار نوع تابلو ساین اصلی وجود دارد:
تابلوهای اطلاعاتی: مثلا یک تابلو راهنمای اصلی که عناوین موجود در یک ساختمان را نشان می‌دهد و یا تابلوهای توتم (totem) که مکان شما و اطلاعات مربوط به اطرافتان را در محیط مشخص می‌کند.
تابلوهای هدایتی (جهت نما): مثل یک تک پایه (signpole) که مقصدی را با فلش تعیین کرده و اطلاعات مورد نیاز برای یافتن مقصدها را نشان می‌دهند و در یک نقطه‌ی استراتژیک در محیط قرار می‌گیرند.
تابلوهای شناسایی: مثل تابلوهای سردر اتاق‌ها و ساختمان‌ها، اطلاعات تک تک مکان‌ها را نشان می‌دهند مانند تابلوهای بالای ورودی ساختمان‌ها و امکان عمومی.
تابلوهای هشدار: برای نشان دادن دستورالعمل‌های ایمنی از قبیل خروج اضطراری، مناطق سیگار کشیدن ممنوع و به عبارت دیگر سایر مقررات یا ممنوعیات در یک منطقه‌ی خاص.
برای عملی کردن سیستم ساین، از یک سیستم طراحی دقیق برای نظم دادن به اطلاعات و مقیاس‌بندی مطالب داخل تابلوها، استفاده می‌شود. یکی از نکات مهم در طراحی تابلوها، تعداد کلمات داخل تابلو است که به طور معمول از سه کلمه با تعداد حروف متوسط نباید افزایش پیدا کند و دقت کنید در یک ساین بیش از اندازه اطلاعات نشان داده نشود، این نکته به راحتی نادیده گرفته می شود، در عوض برای گرفتن نتایج مسیریابی مناسب از علائم چندگانه استفاده کنید و تعداد تابلوها را متنوع‌تر و بیشتر نمایید.
سبک طراحی فونت
بسیاری از افراد برای خواندن سریع و درک بهتر پیام هنگام مشاهده تابلو، فونت‌هایی که خواندن آنها آسان است را بخوبی تشخیص می‌دهند. بنابر این انتخاب فونت علائم یکی از فاکتورهای کلیدی بهینه‌سازی سیستم مسیریابی می‌باشد.
معمولا در تابلو از فونت هایی استفاده می‌شود که حروف در آن کاملا واضح باشند و با یک نگاه بتوان آن را خواند، فونت‌های فارسی یاقوت، یکان و ترافیک که با ضخامت‌های مختلف وجود دارد برای این کار بسیار مناسب است. وضوح این فونت‌ها خوب بوده و برای کسب اطمینان از خوانایی مناسب، نسبت ارتفاع و عرض حروف با بخش‌های که روی خط و زیر خط نوشته می شوند مناسب است. لازم به ذکر است که این موضوع در فونت های دست خط و نستعلیق وجود ندارد و به همین دلیل استفاده از آن در تابلوها توصیه نمی‌شود.
هنگام انتخاب فونت برای پروژه مسیر یابی و طراحی تابلو لطفا به ویژگی‌های زیر توجه کنید:
• استفاده از فونت با طراحی آسان و واضح
• حروف قابل تشخیص و خوانا
• فاصله‌گذاری واضح میان حروف برای بهبود شکل بصری
• استفاده از فونت‌های بسته‌ای شامل تعداد زیادی از ضخامتها و انواع مختلف
• ارتفاع فونت برای خوانایی بیشتر زیاد باشد
طراحی علائم
در چاپ، ارتفاع متون، آیکون‌ها، رنگ‌ها و انتخاب مواد یکدست باشید. لازم است طراحی تابلو ساده بوده و برای پروژه‌ی مسیریابی در همه جا یکسان باشد، همیشه از یک نظم واحد برای نشان دادن اطلاعات استفاده کنید. حتما نمونه‌هایی از انواع ساین ساخته و برای کسب اطمینان از انتخاب بهترین طراحی آنها را در محیط امتحان کنید.
برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی استفاده از رنگ‌ها در مسیر یابی به مقاله ی مربوط به طراحی علائم و کنتراست رنگ‌ها رجوع کنید.
